Liść bluszczu (Hederae folium)
To wiecznie zielone pnącze o szerokich, ciemnozielonych liściach może wspinać się na wysokość 20 metrów. Ojczyzną bluszczu jest Europa Zachodnia, Środkowa i Południowa. Do celów medycznych wykorzystywane są wyłącznie liście. Należy zachować ostrożność w przypadku owoców bluszczu. Są one bardzo trujące, wywołują nudności, wymioty i silną biegunkę.
Do najważniejszych substancji czynnych zawartych w bluszczu należą:
- saponiny,
- flawonoidy,
- sterole.
Saponiny poprzez włókna nerwowe pobudzają śluzówkę oskrzeli do produkcji rzadszej wydzieliny. W następstwie wydzielina jest łatwiej odkrztuszana. Poza tym, powodują zmniejszenie skurczu mięśni oskrzeli.
Substancje czynne zawarte w bluszczu mają działanie:
- wykrztuśne,
- sekretolityczne,
- rozkurczowe,
- uspokajające,
- antybiotyczne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwgrzybicze.
Ziele tymianku (Thymi herba)
Pierwotną ojczyzną tymianku są kraje basenu Morza Śródziemnego, Bałkany oraz Kaukaz. Obecnie znajdziemy tę roślinę niemal w całej Europie.
Tymianek pospolity to zioło spokrewnione m.in. z rozmarynem, szałwią i miętą pieprzową.
Lecznicza siła tymianku była znana już w czasach antycznych, a jego zastosowanie jest uniwersalne. Wyciąg z tymianku pobudza wydzielanie śluzu oraz wzmaga ruch rzęsek w drogach oddechowych, działa antybakteryjne i przeciwzapalne, dlatego jest on stosowany w leczeniu:
- przeziębienia,
- zapalenia oskrzeli,
- kaszlu odruchowego,
- krztuśca,
a ponadto przy:
- dolegliwościach żołądkowych i jelitowych,
- wzdęciach,
- jelicie drażliwym.
Do najważniejszych substancji czynnych zawartych w tymianku należą przede wszystkim olejki eteryczne:
- tymol,
- karwakrol.
Ich zawartość różni się w zależności od rodzaju, pochodzenia oraz momentu zebrania rośliny. Tymol i karwakrol mają działanie:
- sekretolityczne,
- przeciwkaszlowe,
- przeciwzapalne,
- antybakteryjne.
Oprócz tego liście tymianku zawierają między innymi:
- garbniki,
- saponiny rozrzedzające wydzielinę,
- substancje goryczkowe.
W lecznictwie stosuje się ziele tymianku i otrzymywany z niego olej tymiankowy.
- Jan Seibel, Carlo Pergola, Oliver Werz, Kirill Kryshen, Katja Wosikowski, Martin D. Lehner, Jutta Haunschild, Bronchipret® syrup containing thyme and ivy extracts suppresses bronchoalveolar inflammation and goblet cell hyperplasia in experimental bronchoalveolitis, Phytomedicine 22 (2015) 1172-1177.
- Kemmerich B, Eberhardt R, Stammer H.: Efficacy and tolerability of a fluid extract combination of thyme herb and ivy leaves and matched placebo in adults suffering from acute bronchitis with productive cough. A prospective, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Arzneimittelforschung, 2006; 56: 652-660.
- Marzian O.: Treatment of acute bronchitis in children and adolescents. Noninterventional postmarketing surveillance study confirms the benefit and safety of a syrup made of extracts from thyme and ivy leaves. MMW Fortschr Med, 2006; 149: 69-74.
*CHPL produktu leczniczego Bronchipret®TE.
Nazwa produktu leczniczego: Bronchipret TE, syrop. Skład: 100 ml (co odpowiada 112 g) syropu zawiera:16,8 g płynnego wyciągu z Thymus vulgaris L. i(lub) Thymus zygis L., herba (tymianek) (1:2-2,5). Rozpuszczalnik ekstrakcyjny: roztwór amoniaku 10% (m/m) / glicerol (85%) (m/m) / etanol 90% (V/V) / woda oczyszczona (1/20/70/109). 1,68 g płynnego wyciągu z Hedera helix L., folium (liść bluszczu) (1:1). Rozpuszczalnik ekstrakcyjny: etanol 70% (V/V). Produkt leczniczy zawiera 7% [V/V] alkoholu. 1 ml syropu zawiera 423 mg maltitolu ciekłego, 28,76 mg sorbitolu (sorbitol zawarty w maltitolu ciekłym). Postać farmaceutyczna: Syrop. Wskazania terapeutyczne do stosowania: Produkt leczniczy roślinny stosowany w objawach kaszlu z zalegającą wydzieliną, w łagodnych do umiarkowanych infekcjach i stanach zapalnych dróg oddechowych, takich jak ostre zapalenie oskrzeli. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne oraz na inne rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) oraz araliowatych (Araliaceae), brzozę, bylicę pospolitą, seler, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Nazwa produktu leczniczego: Bronchitabs, tabletki powlekane. Skład: Jedna tabletka powlekana zawiera 60 mg wyciągu suchego z korzenia pierwiosnka oraz 160 mg wyciągu suchego z ziela tymianku. Postać farmaceutyczna: Tabletki powlekane. Wskazanie do stosowania: Produkt leczniczy roślinny stosowany jako środek wykrztuśny przy mokrym kaszlu i trudnościach w odksztuszaniu. Bronchitabs jest wskazany do stosowania u dorosłych. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne oraz na inne rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiotu odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Informacji o leku udziela: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Hrubieszowska 6B, 01-209 Warszawa.